O σωστός Mr. Παγουλάτος και η ανάγκη για ένα διπολικό ΠΑΣΟΚ

Παλαιότερα μας απασχόλησε το θέμα του πολιτικού προσανατολισμού του ΠΑΣΟΚ στην διελκυστίδα Κέντρου- Αριστεράς.. Εδώ και καιρό με αφορμή το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας από την μόνο καθ ευφημισμό λαική Δεξία του Καραμανλή και υπό το πρόσχημα λογιστικών , εισπρακτικών παραμέτρων και με πρωτοστάτες τους σύχρόνους μάνατζερ στύλ Χατζηδάκη και Αθανασόπουλο, πιστούς υπηρέτες του εγχώριου ερασιτεχνικού κεφαλάιου, δημοσιεύουμε το άρθρο του Καθηγητή Οικονομικών Γιώργου Παγουλάτου στην Καθημερινή...

Το κράτος φεύγει, το κράτος έρχεται...

Του Γιωργου Παγουλατου

Στη μητρόπολη του καπιταλισμού, Αμερική, το κράτος εθνικοποιεί τράπεζες, τραβώντας τις μισοπνιγμένες από τα μαλλιά, σε ρόλο καθυστερημένου ναυαγοσώστη. Στη δική μας γωνιά της Ευρώπης το κράτος ιδιωτικοποιεί την Ολυμπιακή, σαν ναυαγοσώστης που αποφάσισε να κλείσει τις τρύπες στη μισοβυθισμένη σωστική του λέμβο.

Το αμερικανικό κράτος-νυχτοφύλακας έρχεται κακήν κακώς, με τους συναγερμούς να ουρλιάζουν, για να διασώσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα από τις επιπτώσεις της παρατεταμένης ρυθμιστικής του απραξίας. Μετά από δεκάδες ασκήσεις «αναδιάρθρωσης», το ελληνικό κράτος-ιδιοκτήτης των Ολυμπιακών Αερογραμμών επιτέλους αποχωρεί. Η παταγώδης αποτυχία της αγοράς στη Wall Street επέβαλε την κρατική παρέμβαση. Η κραυγαλέα αποτυχία του κράτους στην Ολυμπιακή οδηγεί στην αναγκαία αποκρατικοποίηση.

Στη μητρόπολη του παγκόσμιου καπιταλισμού είδαμε το αξίωμα της ατομικής ευθύνης να καταρρίπτεται. Η μακρά αδιαφορία των εποπτικών αρχών ενθάρρυνε τον τυχοδιωκτισμό των παραγόντων της αγοράς. Τα τραπεζικά στελέχη που επένδυσαν εκατοντάδες εκατομμύρια της εταιρείας τους σε υψηλού ρίσκου παράγωγα χρηματοοικονομικά σκουπίδια κέρδισαν εξωφρενικές αμοιβές ή πήδηξαν με χρυσά αλεξίπτωτα την ώρα που οι τράπεζές τους κατέρρεαν υπερχρεωμένες, αφήνοντας τους φορολογούμενους να τις ξελασπώσουν.

Ομως το παιχνίδι αυτό δεν παίζεται μόνο στον ιδιωτικό τομέα, παίζεται και στο δημόσιο. Επί δεκαετίες η Ολυμπιακή μας αποτέλεσε αποθετήριο πελατειακών διορισμών, δωρεάν μεταφορέα κομματικών ψηφοφόρων, πεδίο ρουσφετολογικών συναλλαγών, θησαυρό προς λεηλασία. Εξαρθρώθηκε από την αμετροέπεια ορισμένων συνδικαλιστών της, που, εκμεταλλευόμενοι προσβάσεις και υψηλά κολλητιλίκια, απέσπασαν προκλητικές προσόδους λειτουργώντας ως κράτος εν κράτει στην Ολυμπιακή. Και οι δύο περιπτώσεις αποτελούν τρανά παραδείγματα αποτυχίας της αρχής της ατομικής ευθύνης. Ο σωστός επιχειρηματίας κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να αποτύχει – αν όμως επιτύχει τα κέρδη του είναι πλουσιοπάροχα. Δικά του τα κέρδη, δικές του και οι ζημιές. Ομως οι golden boys της Wall Street κράτησαν τα κέρδη για τον εαυτό τους και άφησαν πίσω τους τις ζημιές να κοινωνικοποιηθούν. Οι πρώην πολιτικοί προϊστάμενοι της Ολυμπιακής (και κατά τεκμήριο συνυπεύθυνοι για το 1 εκατ. ευρώ καθημερινής αφαίμαξης του δημόσιου προϋπολογισμού) προχωρούν με τον αέρα της επιτυχίας, για να εφαρμόσουν τα ταλέντα τους και σε άλλα υπουργεία. Οι ατομικές ευθύνες διαχέονται και χάνονται, στον φορολογούμενο έρχεται μόνον ο τελικός λογαριασμός.

Δύο βασικούς τρόπους γνωρίζουν οι οικονομίες της αγοράς για την προστασία του δημόσιου συμφέροντος: (α) ρυθμιστική εποπτεία των αγορών, και (β) εθνικοποίηση επιχειρήσεων. Η Αμερική απεμπόλησε την πρώτη στη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού της συστήματος και τώρα αναγκαστικά φλερτάρει με τη δεύτερη. Οι ελληνικές ΔΕΚΟ αφέθηκαν για δεκαετίες στη δεύτερη, για να υποχρεωθούν, υπό το βάρος των ανεξέλεγκτων ελλειμμάτων, να ανακαλύψουν την πρώτη.

Και η εθνικοποίηση και η αποκρατικοποίηση μπορεί να είναι οι κατάλληλες ρεαλιστικές απαντήσεις σε αποτυχίες των αγορών και της πολιτικής αντίστοιχα. Καμία δεν συνιστά άριστη λύση, και οι δύο αποτελούν λύσεις ανάγκης. Θεωρητικά ιδεώδης θα ήταν μια αναδιάρθρωση και κερδοφόρα διοίκηση της Ολυμπιακής, υπό ανεξάρτητο μάνατζμεντ και ελεύθερο ανταγωνισμό, αποδίδοντας αξία στο δημόσιο μέτοχο.

Ομως δεκαετίες συνεχών αποτυχιών οδηγούν στο ασφαλές συμπέρασμα ότι οι αδυναμίες είναι διαρθρωτικές, το κράτος-ιδιοκτήτης δεν ανέχεται ανεξάρτητο μάνατζμεντ, εκφυλίζεται σε άθλιο κράτος-επιχειρηματία. Η δημόσια Ολυμπιακή είναι ανεπίδεκτη σωτηρίας. Ούτε για τις ΗΠΑ η τεράστιου δημοσιονομικού κόστους κυβερνητική παρέμβαση είναι η καλύτερη έκβαση. Δικαιότερο θα ήταν οι τράπεζες, να αφεθούν να χρεοκοπήσουν, να υποστούν τη «δημιουργική καταστροφή» του καπιταλισμού. Ομως κάτι τέτοιο θα συμπαρέσυρε ολόκληρη την αμερικανική οικονομία και κοινωνία σε μια καταστροφή εφάμιλλη της Μεγάλης Υφεσης του ’30...

Υπό ορισμένες συνθήκες στην αγορά, το κράτος επεμβαίνει δραστικά. Υπό άλλες, το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να αποχωρεί.

Αυτή η απλοική και παράλληλα αρκετά ισσοροπημένη και ρεαλιστική προσέγγιση του Καθηγητή θα μπορούσε κάλλιστα να αποδώσει και την από ιδεολογικά θέλω να πιστεύω και όχι από συγκυριακά μικροπολιτικά κίνητρα ορμώμενη διαφωνία στους κόλπους του ΠΑΣΟΚ για τον ρόλο του Κράτους σε μία συγχρόνη παγκοσμιοποιημένη Κοινωνία..

Αν μη τι άλλο η Κυβέρνηση Καραμανλή έδωσε μύριες αφορμές για να συσκεφτούν με τον ευατό τους οι σοσιαλιστές στην Ελλάδα και να δουν που πάμε ρε αδέλφια ως Κίνημά Ιδεών, ως εν δυναμει κυβερνητικός σχηματισμός. Εδώ οι ΠρεντετοΚαψήδες του Μποπολιστάν πλέον και οι συν αυτώ στελεχάρες του ΠΑΣΟΚ ως κατεξοχήν Κεντρωολάγνοι (ο έχων την τάση να κατευθύνεται πολιτικά μόνο προς το Κέντρο) κάνουν ένα στρατηγικό λάθος. Δαιμονοποιώντας κάθε μορφή απεργίας και λαικής πάλης, απορρίπτοντας κάθε αναφορά επανακρατικοποίησης για τις ΔΕΚΟ και κριτικάροντας το δημοψήφισμα για την Συνθήκη της Λισαβώνας, ως κυρωτικό μηχανισμό λαικής βάσης, αντιλαμβάνονται την σοσιαλιστική παράταξη στην Ελλάδα ως φορέα που εντάσσεται αποκλειστικά στον Κεντρώο Χώρο και επομένως ξορκίζουν κάθε τι Αριστερό ως τροχοπέδη στο δρόμο προς μία διακυβέρνηση της χώρας...

Απλά θα σας πώ λοιπόν ως Μεδεών ότι τα 700 δισεκκατομύρια δολάρια που θα πληρώσει ο Αμερικάνος φορολογούμενος για να σώσει τις ιδιωτικές τράπεζες και ασφαλιστικούς φορείς στην Αμερική , που ως επιλογή επανακρατικοποίησης γίνεται από το πιο συντηριτικό ρεμπουπλικάνο Πρόεδρο των τελευταίων χρόνων Mister George Bush , κάλλιστα θα ήταν αριστερή ίσως και κομμουνιστική με τα δικά σας σκεπτικά..

Οπότε όποιον μιλάει για ενδεχόμενες, σε μικρό ποσοστό και υπό προυποθέσεις, επανακρατικοποιήσεις στις Ελληνικές ΔΕΚΟ , μην τον λιθοβολείτε ως γραφικό αριστεριστη και διαβάστε και κανένα βιβλίο του Joseph Stiglitz για τα προβλήματα της παγκοσμιοποίησης...