Έχει ο καιρός γυρίσματα για εργαζόμενους και δικαστές

Είναι πραγματικά μοναδικό σε μία χώρα όπως η Ελλάδα να παρατηρείς πως εξελίσσονται οι εσωτερικές αντιθέσεις και τα παράδοξα .Ειδικά υπό το πρίσμα των νέων μέτρων και της μεγάλης κρίσης είναι αξιοσημείωτη η ευκολία η οποία περνάνε όλα τα νομοθετικά μέτρα για περικοπές συντάξεων, μισθών και επιβολή διπλής και υπέρμετρης φορολογία επί δικαίων και αδικών και δικαιολογείται η νομιμότητα τους με το σκεπτικό της προάσπισης του εθνικού δημόσιο συμφέροντος αλλίως ιδωμένο υπό τον φόβο της πτώχευσης. Την αρχή έκανε η επιβολή εκ νέου του λεγόμενου ΛΑΦΚΑ από το 2010 στις συντάξεις, το οποίο κρίθηκε ως αντισυνταγματικό το 2005 και όλοι θυμούνται τις περίφημες δόσεις του Κραμανλη σε προοπτική 5ετίας για να πάρουν οι συνταξιούχοι τα παρανόμως παρακρατηθέντα χρήματα τους. Μόλις τελείωσε η επιστροφή των δόσεων η διάταξη επιβλήθηκε εκ νέου!! Τώρα το πλαφόν στο εφάπαξ και η μείωση του μάλιστα κρίνεται συνταγματική σχεδόν από τα ίδια ανώτατα δικαστήρια που τα έκριναν αντισυνταγματικό.

Το 2005 Ομόφωνα αντισυνταγματική κρίθηκε από την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου η επιβολή ανώτατου ορίου (πλαφόν) στο εφάπαξ των υπαλλήλων του Δημοσίου, των εργαζομένων στις κρατικές τράπεζες και τους μεγάλους οργανισμούς, που θεσπίστηκε με το νόμο Σιούφα.Το εφάπαξ αποτελεί βοήθημα το οποίο χορηγείται στους ασφαλισμένους και στα μέλη των οικογενειών τους από τα ασφαλιστικά Ταμεία και τα Ταμεία Επικουρικής Ασφάλισης των υπαλλήλων του Δημοσίου, των Τραπεζών, κ.λπ.
Το Ανωτατο Ειδικό Δικαστήριο άνοιγε έτσι τότε δρόμο διεκδίκησης για 40.000 συνταξιούχους. Το 2007 Διαψεύδοντας τις κυβερνητικές προσδοκίες της τότε κυβέρνησης της ΝΔ, το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο κατεδάφισε το νόμο Σιούφα, αφού αποφάνθηκε ότι είναι αντισυνταγματικό το πλαφόν στο εφάπαξ των συνταξιούχων των τραπεζών και ΔΕΚΟ. Βάζοντας τέλος σε μια πολύχρονη δικαστική αντιδικία, το ΑΕΔ, με πλειοψηφία 8 προς 5, έκρινε ότι είναι αντισυνταγματική η νομοθετική ρύθμιση που καθορίζει ανώτατο όριο στο εφάπαξ βοήθημα, όταν αυτό έχει αμιγώς ανταποδοτικό χαρακτήρα.
Σύμφωνα με την άποψη που επικράτησε τότε και υιοθετούσε τις θέσεις της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, ο επίμαχος νόμος 2084/1992, που θέτει οροφή στο εφάπαξ, είναι αντίθετος στις συνταγματικές διατάξεις που καθιερώνουν την αρχή της ισότητας και εγγυώνται το θεσμό της κοινωνικής Η απόφαση για την απελευθέρωση του εφάπαξ, άνοιγε τότε το δρόμο για τη διεκδίκηση καταβολής αναδρομικών, μέσω αγωγών, προκειμένου να επιστραφούν στους δικαιούχους γενναία ποσά.

Το ΑΕΔ έλυσε τη διχογνωμία μεταξύ Αρείου Πάγου και Συμβουλίου της Επικρατείας υπέρ του πρώτου δικαστηρίου, καθώς δέχθηκε ότι δεν μπορεί να τεθεί πλαφόν στα βοηθήματα που παρέχουν οι ασφαλιστικοί οργανισμοί, όταν αυτά έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα, όταν καταβάλλονται, δηλαδή, από ασφαλιστικό κεφάλαιο που σχηματίζεται από κρατήσεις εις βάρος των αποδοχών των εργαζομένων ή και από εργοδοτικές εισφορές. Και αυτό διότι η επιβολή ενός τέτοιου ορίου εισάγει δυσμενή διάκριση εις βάρος των εργαζομένων εκείνων οι οποίοι, λόγω του χρόνου υπηρεσίας και τους ύψους των αποδοχών τους, έχουν υποβληθεί σε μεγαλύτερες κρατήσεις σε σχέση με τους συναδέλφους τους που κατέβαλαν λιγότερες.
Εν έτη 2011 πλέον σήμερα συνταγματική έκρινε η Ολομέλεια του ΣτΕ τη μείωση του εφάπαξ των δικαστών, κρίνοντας ότι δεν αντίκειται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και το Σύνταγμα(δεν ξέρω τι γίνεται με το πρωτόκολλο της ΕΣΔΑ για τα περιουσιακά δικαιώματα). Η νομοθετική ρύθμιση θεσπίζει το ποσό των 2.055 ευρώ ως ανώτατο όριο αποδοχών για τον υπολογισμό του εφάπαξ βοηθήματος των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά την 30η Ιουνίου 2004.

Αλήθεια τελικά οι πραγματικές δυνατότητες του ελληνικού δημοσίου να πληρώνει μισθούς, συντάξεις και εφάπαξ πόσο καλύτερες ήταν το 2007 από το 2011? Εάν ο σεβασμός της δημοσιονομικής εξυγίανσης του δημοσίου αποτελεί έμμεσο αλλά βαρύνων όπως αποδεικνύεται τώρα στοιχείο της δικαστικής κρίσης γιατί δεν λήφθηκε νωρίτερα υπόψη? Tέλος ποια είναι τα όρια της κατάφορης παραβίασης ενός συντάγματος και των εργασιακών και μισθολογικών δικαιωμάτων προκειμένου να σωθεί μια χώρα? Η οικονομική πολιτική μίας χώρας σε συνθήκες πραγματικά έκτατης ανάγκης νομιμοποιεί την μετατροπή του ελέγχου της νομιμότητας της σε μία τυπική διαδικασία ?

Τα αντικρουόμενα κίνητρα για την αναθεώρηση της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου της ΕΕ

Ας δούμε κάποιες σκέψεις για το πώς η εξέλιξη της ελληνικής κρίσης επηρεάζει την λογική της ευρωπαϊκής διαχείρισης του χρέους.

Από τις αρχές Σεπτεμβρίου 2011 έως τα τέλη του 2014, οι ανάγκες χρηματοδότησης του ελληνικού δημοσίου σύμφωνα με εκτιμήσεις ελληνικών τραπεζών ανέρχονται σε €149,6 δισ. Επιπλέον, η ενεργοποίηση του PSI δημιουργεί ανάγκες δανεισμού €35 δισ. για παροχή ενεχύρων, €20 δισεκ. η επαναγορά χρέους και η χρηματοδότηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας άλλα €28,5 δισεκ.



Σύμφωνα με τους υπολογισμούς από το σύνολο αυτό των €233 δισεκ, τα €54 δις. θα προκύψουν από τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, €42 δισεκ. από το υπόλοιπο του προηγούμενου πακέτου, τα οποία σύμφωνα με το νέο σχεδιασμό θα εκταμιευθούν από το EFSF και €109 δισ. από το πακέτο χρηματοδότησης της 21ης Ιουλίου. Το εναπομείναν ποσό των €28 δισ. θα καλυφθεί από τα έσοδα του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων.

Τα προβλήματα

Συνοπτικά, τα κρίσιμα στοιχεία της συμφωνίας που παραμένουν σε εκκρεμότητα είναι: α) η συμμετοχή των ιδιωτών στη συμφωνία, που ήδη παρουσιάζει προβλήματα. Παρά το γεγονός ότι έχει εκτεταμένα αναφερθεί ότι στο PSI θα υπάρξει συμμετοχή 90% του ιδιωτικού τομέα, υπάρχουν αμφιβολίες για το πόσο αυτό είναι ακριβές . Στο διάστημα 9/2011 - 12/2014 υπάρχουν λήξεις ομολόγων ύψους €105 δισεκ. εκ των οποίων μόνο τα €54 δισ. θα συμμετάσχουν στο PSI. β) η καθυστέρηση της έγκρισης της συμφωνίας από τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια τη προηγούμενη Δευτέρα η σλοβακική κυβέρνηση όρισε ως χρόνο έγκρισης τον ερχόμενο Δεκέμβριο ενώ η Μέρκελ φημολογείται ότι χρειάζεται την στήριξη των σοσιαλδημοκρατών για να πιάσει την απαιτούμενη πλειοψηφία στο γερμανικό κοινοβούλιο, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να τη δώσουν με ότι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για την απώλεια της αρχής της δεδηλωμένης για την Μέρκελ, γ) το θέμα των εγγυήσεων που πρωτοστατούν Φινλανδία, Αυστρία που απ' ό,τι φαίνεται, αρχίζει να συνδέεται άμεσα με το ύψος του επιτοκίου. Όσο αφορά την συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών και ασφαλιστικών ταμείων στο θεσμοθετημένο οικειοθελές κούρεμα των ομολόγων ήδη από την 21 Ιούλη δεν πρέπει να θεωρείται απολύτως βέβαιο ότι τα ομόλογα των Δημόσιων Ασφαλιστικών Ταμείων δεν αποτελούν μέρος των €54 δις. (υπενθυμίζεται ότι η αξία των ομολόγων που έχουν στα χέρια τους τα ελληνικά ταμεία υπολογίζεται σε 10 με 15 δισ.ευρώ) ενώ δεν έχει διευκρινιστεί πώς θα διαχειριστεί η ΕΚΤ το χαρτοφυλάκιο των ελληνικών ομολόγων που έχει αγοράσει από τη δευτερογενή αγορά(oι ελληνικές τράπεζες υπολογίζεται ότι είναι εκτεθειμένες από 40 εώς 60 δις. ευρώ σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου ίσως και περισσότερο). Το επικείμενο κούρεμα μοιάζει πολύ για όσους γνωρίζουν την νομική επιστήμη την διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης και του αναγκαστικού πλειστηριασμού περιουσίας. Μόνο που εδώ η λογική είναι αντίστροφη. Δηλαδή στα πλαίσια ενoς διεθνούς πτωχευτικού δικαίου πρέπει να εφευρεθεί και υπό το πρίσμα των δημοσιονομικών κριτηρίων ένας „sui generis“ μηχανισμός που θα ρυθμίζει με ποιά κριτήρια και κυρίως ποιά σειρά θα επιλεχθεί πρώτος ο δικαιούχος που θα υποστεί κούρεμα στις απαιτήσεις του και με ποιά σειρα-και μάλιστα αυτό να γίνει ελέγχομενα,δηλ. οικειοθελώς και όχι άτακτα.



To σχέδιο Β


Διάφορες εκτιμήσεις του ΔΝΤ και ελληνικών τραπεζών προβλέπουν ειδικά για το χρέος, ότι στα τέλη του 2014 θα ανέρχεται σε €460 δις, ή 190% του ΑΕΠ. Εάν αναλογιστεί κανείς ότι μπήκαμε στον μηχανισμό τον Μάιο του 2010 με ένα έλλειμμα κοντά στο 130% του ΑΕΠ η ύφεση ως αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής που μας υποδείχθηκε φέρνει σχεδόν μία εκτίναξη του χρέους ύψους 130 δις.ευρώ. Αυτό αποτελεί μία πρώτη ένδειξη αλλά και αιτιολογική βάση για το αναπόφευκτό του κουρέματος καθώς σε μία υπεραπλουστευμένη και όχι αναγκαστικά οικονομική λογική σε ένα „ haircut“ της τάξεως 50% του ελληνικού χρέους ένα μεγάλο κομμάτι που θα κουρευτεί θα είναι το επιπλέον από την πολιτική του μνημονίου προερχόμενο χρέος, δηλ. από την σκληρότητα της ύφεσης .

Με βάση τις προηγούμενες προβλέψεις (ΔΝΤ), οι τόκοι της περιόδου 2012-2014 ανέρχονται σε €59,9 δισ ενώ με το νέο μεσοσταθμικό επιτόκιο 4% που εφαρμόστηκε μειώνονται σε €52 δις.επιβαρύνοντας λιγότερο το σχηματισμό χρέους. Εάν φτάσουμε σε πρωτογενές πλεόνασμα το 2012 το ποσό αυτό θα αποτελεί τα επόμενα χρόνια σε μεγάλο βαθμό το λεγόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα της Ελλάδας. Επομένως η δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδος θα πρέπει να προσαρμοστεί στην εξυπηρέτηση αυτού του ελλείμματος και μέσα από τα πρωτογενή πλεονάσματα αλλά και μέσα από εξωτερικό δανεισμό. Κάπου εδώ ξεκινάει η λογική του plan B καθώς οι μεγάλες δυνάμεις και ειδικά η Γερμανία αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι το κόστος της συμμετοχής της σε ένα διαρκή μηχανισμό που συνεχώς ανακυκλώνει και μεταχρονολογεί την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους θα είναι μακροπρόθεσμα μεγαλύτερο από ότι οι κρατικές ενισχύσεις εθνικό bail-out πακέτο, στις γερμανικές τράπεζες, λόγω της συστημικής κρίσης που θα προκαλέσει οποιοδήποτε κούρεμα. Επιπλέον η ταχύτητα με την οποία το εν πολλοις άλυτο ελληνικό πρόβλημα διαβρώνει τις εθνικές οικονομίες των αμέσως επόμενων προβληματικών οικονομιών της ευρωζώνης απειλεί να εκτινάξει σύντομα το κόστος διάσωσης της ευρωζώνης. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι και οι υπόλοιπες χώρες το βλέπουν παρόμοια είτε γιατί έχουν μεγαλύτερη έκθεση σε ελληνικά ομόλογα(βλ. Γαλλία) είτε γιατί ο κρατικός κουμπαράς τους και τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα δεν τους επιτρέπει ένα γερό πακέτο διάσωσης των δικών τους τραπεζών(βλ. Ιταλία ,Ισπανία).Εδώ λοιπόν υπάρχει ένα μεγάλο ρίσκο για την πιθανολογούμενη έκταση και την επιμέτρηση του „domino-Effect“ που μπορεί να προκαλέσει ακόμα και μία απολύτως ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδος. Κάπου εδώ αρχίζει να κερδίζει έδαφος και η λογική ενός ισχυρού ευρωομολόγου (με συμμετοχή μόνο των χωρών ΑΑΑ-σε έξι υπολογίζονται) που θα υποκαταστήσει τα διάφορα προχειροφτιαγμένα ευρωπαϊκά bail-out και θα στοχεύει στην ομαλή εξυπηρέτηση του εναπομείναντος μετά από κούρεμα χρέους καθώς οι αγορές θα παραμένουν ερμητικά κλειστές για την πατρίδα μας.

Η επόμενη λογική του χειρισμού της κρίσης

Tην λέξη κούρεμα-ελεγχόμενη χρεοκοπία- „haircut“ την άκουσα ομολογώ πρώτη φορά από τους αμερικανούς οικονομολόγους ήδη απο τις αρχές του 2010 όταν λίγοι στην Ελλάδα είχαν υποψιαστεί τι θα ακόλουθησει. Για τα μειονεκτήματα της και τα πλεονεκτήματα της έγινε μεγάλη κουβέντα πανευρωπαϊκά με τα στρατόπεδα να συνοψίζονται ως εξής: i)όσοι δεν είχαν καθόλου ή μικρή έκθεση σε ελληνικά ομόλογα και κυρίως οικονομολόγοι από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού την έβλεπαν ως μοναδική λύση για την διαχείριση και την βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους ή έστω έχοντας και άλλα κίνητρα στο πίσω μέρος του μυαλού τους (έδω εξαρτάται και για ποιο οικονομολόγο μιλάμε).
Στην πορεία και ένω ο μηχανισμός είχε τεθεί σε ισχύ σταδιακά και γερμανοί οικονομολόγοι εντάχθηκαν στην ομάδα που υποστηρίζουν μετ επιτάσεως την λύση του κουρέματος.ii) Στην άλλη ομάδα , ως πολέμιοι της λύσης ,εντάχθηκαν οι περισσότεροι ευρωπαίοι ηγέτες, ξένοι και έλληνες τραπεζίτες και οι θεσμικοί παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης(Ολι Ρεν, Γιούνγκερ,Τρισέ ) προσπαθώντας να περισώσουν την αξιοπιστία του ευρώ, να αποτρέψουν φαινόμενα ντόμινο στην ευρωπαϊκή οικονομία και να μην υποχρεωθούν σε ένα νέο „bail-out“ πακέτο για τις ευρωπαϊκές τράπεζες πολύ υψηλότερο από την κρίση του 2008 και την κατάρρευση της Lehman Brothers. Θα ήθελα να δώ πόσο αναπόφευκτο το θεωρείτε πλέον και ένα είναι κακή λύση ή καλή αφορμή για επανεκκίνηση.

Η επιστροφή του ασώτου

Γνωρίζω οτί λείψαμε για μεγάλο διάστημα , ενδεχομένως να μην λείψαμε και πολύ σε πολλούς σίγουρα όμως τα τελευταία 2 χρόνια συντελέστηκαν κοσμογενικές εξελίξεις παγκοσμίως και ιδιαίτερα στην πατρίδα μας. Για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα,την ευρωζώνη και την παγκόσμια αγορα αυτο το διάστημα σε μία πλουραλιστική χώρα όπως η Ελλάδα εχουν ειπώθει πολλα, εκτεινόμενα από τις άναρθες φωνές του λαικισμου μέχρι τις υπερπροοδευτικές και εσχάτως φιλονεοφιλελευθέρες αποψεις,έχουμε άποψη και μελετήσαμε προσεχτικα την εξέλιξη της κρίσης , τα αίτια της και τους πολιτικούς χειρισμούς παγκοσμίως. Φρονώντας ότι πλεον μπαίνουμε σε μια άλλη πολύ κρίσιμη φάση 2 χρόνια μετα την διακυβέρνηση της χώρας απο το ΠΑΣΟΚ, θα κάνουμε πιο συχνη την παρουσία μας εφεξής έχοντας ως αφετηρία την διαπίστωση ότι τα διλήματα που αντiμετώπιζει η ελληνική κοινωνία σε πολυ δυσκολες οικονομικές συνθήκες πλέον θα επηρέασουν σημαντικά και θα κρίνουν στην πράξη το κατά πόσο το μεταπολιτευτικο μοντέλο διακυβερνησης της χώρας πραγματικά πνέει τα ολίσθια ή αντίθετα απλά περνάμε μια πολυ δύσκολη φάση που θα μηδενίσει το κοντερ εώς την επανεκίνησή του στο ίδιο μοτίβο.