Ένα πολύ ενδιαφέρον ρεπορτάζ δημοσιεύουν σήμερα τα ΝΕΑ σε σχέση με την πράσινη ανάπτυξη και τις προοπτικές της ενεργειακής αυτονομίας των ελληνικών νησιών.
Το νησί Σάμσο της Δανίας είναι γνωστό παγκοσμίως ως το πράσινο νησί. Το 100% των αναγκών του σε ηλεκτρισμό και το 75% σε θερμότητα προέρχονται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έχει έκταση 114 τετρ. χλμ. και περίπου 4.100 κατοίκους.
Σχεδόν την ίδια έκταση (150 τετρ. χλμ.) και τον ίδιο
αριθμό κατοίκων (4.700) έχει το νησί της Μήλου στις Κυκλάδες. Στο ερώτημα εάν η Μήλος μπορεί να μετατραπεί στο ελληνικό Σάμσο, οι Έλληνες ειδικοί απαντούν καταφατικά. Αλλά προσθέτουν «όχι μόνο η Μήλος». Η Ελλάδα θα μπορούσε να πρωτοπορήσει στην πράσινη ενέργεια. Να έχουμε δηλαδή όχι ένα ή δύο, αλλά πολλά Σάμσο εκμεταλλευόμενοι την αφθονία αιολικής, γεωθερμικής και ηλιακής ενέργειας που έχουν τα νησιά μας. «Το Σάμσο θα μπορούσε να γίνει εδώ σε πολλαπλάσιο βαθμό» λέει στα «ΝΕΑ» ο υπεύθυνος εκστρατειών πολιτικής του WWF Ελλάς κ.
Αχιλλέας Πληθάρας θέλοντας να δείξει ότι αρκετά νησιά του Αιγαίου συγκεντρώνουν τα απαραίτητα χαρακτηριστικά ούτως ώστε να μετατραπούν σε πράσινα. Πριν από λίγες ημέρες μάλιστα ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Κ. Χατζηδάκης δήλωσε ότι σχεδιάζει τη δημιουργία ενός πράσινου νησιού. Δημιούργησε έτσι μεγάλες προσδοκίες σε αρκετά νησιά που έως σήμερα είναι εξαρτημένα από το πετρέλαιο και αφήνουν στα αζήτητα άλλες μορφές ενέργειας, όπως η γεωθερμία, η ηλιακή, η αιολική.
Η γεωθερμία
Περιβαλλοντολόγοι και επιστήμονες δεν προκρίνουν ούτε αποκλείουν κανένα νησί. Σημειώνουν όμως ότι περισσότερους πόντους για να γίνουν πράσινα κερδίζουν κυρίως αυτά που διαθέτουν γεωθερμικά πεδία (υψηλές θερμοκρασίες στο υπέδαφος). Κι αυτό διότι μπορούν να μετατρέψουν τη γεωθερμική σε ηλεκτρική. Μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Γιάννης Ματσίνος λέει ότι είναι εφικτό να δημιουργηθεί στην Ελλάδα ένα πράσινο νησί. «Ούτως ή άλλως οδηγούμαστε στην πράσινη ενέργεια». Προσθέτει όμως ότι όπου κι αν γίνει και όποιος κι αν το επιχειρήσει, είτε υπουργείο ή άλλος φορέας, θα πρέπει να το μελετήσει αρκετά. Κλειδί πάντως για ένα τέτοιο εγχείρημα θεωρεί ότι είναι η αποδοχή του από τις τοπικές κοινωνίες.
«ΤΑ ΝΕΑ», με τη βοήθεια του κ. Πληθάρα από το WWF Ελλάς, παρουσιάζουν τα υπέρ και τα κατά για ένα τέτοιο πράσινο πείραμα σε τέσσερα νησιά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι παρόμοιες εφαρμογές δεν μπορούν γίνουν και σε άλλα. Η Λέσβος για παράδειγμα είναι πλούσια σε γεωθερμικά πεδία στο υπέδαφός της. Το γεγονός ότι είναι μεγάλο σε μέγεθος- το τρίτο στην Ελλάδα με περίπου 100.000
κατοίκους- αποτελεί επιπλέον πρόκληση για να γίνει αυτόνομο ενεργειακά. Μπορεί ίσως να χρειαστούν περισσότερες παρεμβάσεις αλλά «θα ήταν στοίχημα και ευτύχημα να γίνει πράσινο αυτό το μεγάλο νησί».
Οι επιφυλάξεις
Ενεργειακή αυτονομία με ανανεώσιμες πηγές θα μπορούσε να αποκτήσει η Μήλος που μοιάζει σε μέγεθος και πληθυσμό με το δανέζικο Σάμσο. Ενεργειακό ατού της, η γεωθερμία. Εκτιμάται ότι από τα γεωθερμικά πεδία θερμοκρασιών άνω των 150 C θα μπορούσε να προμηθεύεται ηλεκτροπαραγωγή 120 ΜW. Μάλιστα, «η ηλεκτρική ενέργεια θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες πολύ περισσότερων νησιών, ίσως όλων των Κυκλάδων» λέει ο κ. Πληθάρας. Σημειώνεται ότι στο παρελθόν είχε στηθεί από τη ΔΕΗ μία μονάδα ηλεκτροπαραγωγής από γεωθερμία των 2 μεγαβάτ, αλλά υπήρξαν αντιδράσεις από τους κατοίκους και το έργο εγκαταλείφθηκε. Επιφυλάξεις πάντως εξακολουθούν να υπάρχουν στο νησί για το ενδεχόμενο να στηθεί εκ νέου μία μονάδα. Όπως είπε στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος κ. Γεώργιος Τσαΐνης «λέμε όχι στην παραγωγή ενέργειας από γεωθερμία υψηλής ενθαλπίας (θερμοκρασίες άνω των 150 βαθμών). Αντίθετα είμαστε ανοιχτοί και περιμένουμε προτάσεις για την εκμετάλλευση γεωθερμικών πεδίων χαμηλότερων θερμοκρασιών (40-50 βαθμών) τα οποία μπορούν να δώσουν ζεστό νερό σε σπίτια, σπα, ξενοδοχεία. Να χρησιμοποιηθούν για τηλεθέρμανση και τηλεψύξη». Προσθέτει επίσης ότι ο δήμος έχει ήδη εφαρμόσει πρακτικές πράσινης ανάπτυξης: δημιούργησε μονάδα αφαλάτωσης με τη χρήση αιολικής ενέργειας. Λειτουργεί με ανεμογεννήτριες από κοντινό αιολικό πάρκο. Σήμερα πάντως στη Μήλο ο αυτόνομος σταθμός της ΔΕΗ έχει εγκατεστημένη ισχύ 7.600
Η Νίσυρος θέλει τώρα να εκμεταλλευτεί τη γεωθερμία
ΤΗΝ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΤΟΥ πως το πράσινο νησί που έχει στα σκαριά το υπουργείο Ανάπτυξης θα είναι η Νίσυρος εκφράζει στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος κ. Νίκος Καρακωνσταντίνος. «Πιστεύουμε πως θα μπορούσαμε να είμαστε εμείς και λόγω του γεωθερμικού πεδίου που διαθέτει η Νίσυρος και για το πραγματικό πράσινο που διαθέτουμε και εξαιτίας των 4-5 περιοχών που είναι ενταγμένες στο Δίκτυο Νατούρα. Θέλουμε να γίνει ένα νησί που θα συνδυάζει όλες τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας». Ένα πλεονέκτημα για το νησί, όπως αναφέρει ο κ. Πληθάρας, είναι ότι πρόκειται για νησί παρθένο, χωρίς μεγάλη τουριστική ανάπτυξη. «Συνεπώς μπορούν όλα εξαρχής να λειτουργήσουν με βάση αυτό το μοντέλο». Ήδη ο δήμος έχει κάνει κάποιες πρώτες επαφές με στελέχη του υπουργείου.
Υπενθυμίζεται πάντως ότι παλαιότερα οι κάτοικοι είχαν αντιδράσει στα σχέδια για τη δημιουργία μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από γεωθερμία. Είχε γίνει μάλιστα και δημοψήφισμα. Υποστήριζαν ότι υπήρχε κίνδυνος να ενεργοποιηθεί το ηφαίστειο.
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορεί να εκμεταλλευτεί και το νησί της Ικαρίας. Πριν από λίγους μήνες μάλιστα εγκαινιάστηκε στις Ράχες μια υβριδική μονάδα παραγωγής ρεύματος από τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε., η οποία συνδυάζει δύο μορφές ανανεώσιμης ενέργειας, την αιολική και το νερό και θα μπορεί να καλύψει το 30% της ζήτησης του νησιού. Στα συν οι ειδικοί συγκαταλέγουν τις περιοχές όπου ο τουρισμός δεν έχει προκαλέσει μεγάλες ζημιές στο φυσικό περιβάλλον.
Τα ξένα πρότυπα απεξάρτησης από το πετρέλαιο
ΤΟ ΣΑΜΣΟ δεν είναι το μοναδικό πράσινο νησί της Δανίας. Τα νησάκια Λόλαντ και Φόλστερ στα νοτιοανατολικά της χώρας καλύπτουν το 100% της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (κυρίως αιολική) καθώς και το 75% των αναγκών για θέρμανση.
Πράσινο είναι και το μικροσκοπικό νησί Πέλβορμ στα βόρεια της Γερμανίας. Παράγει ηλεκτρική ενέργεια σε ποσοστό περίπου 75% από εργοστάσιο που χρησιμοποιεί αιολική και ηλιακή ενέργεια. Τον άνεμο εκμεταλλεύονται και στο νησάκι Ράθλιν στη Β. Ιρλανδία. Το ηλεκτρικό παράγεται σε ποσοστό 75% από την αιολική ενέργεια το υπόλοιπο με συμβατικές μεθόδους. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε ποσοστό 40%- 59% χρησιμοποιούν επίσης τα νησιά Βόρνχολμ στη Δανία, η γαλλική νήσος Ρεϊνιόν στον Ινδικό κ.ά.
Το πρώτο 100% πράσινο νησί φιλοδοξεί να γίνει ο Άγιος Ευστράτιος. Η μελέτη από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Ν. Νικητάκο προβλέπει παραγωγή ηλεκτρισμού από ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, θέρμανση και κλιματισμό από γεωθερμία, δημιουργία βιοκλιματικών κτιρίων, βιολογική γεωργία. Την ενέργεια από τη γη, τη γεωθερμία, θα εκμεταλλεύεται ο δήμος Πολιχνίτου στη Λέσβο για τη θέρμανση και ψύξη 6 δημόσιων κτιρίων. Πρόκειται για το έργο “Θερμόπολις” στο οποίο συνεργάστηκαν το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το ΙΓΜΕ, το ΚΑΠΕ, τα ΤΕΙ Χαλκίδος. Το δίκτυο τηλεθέρμανσης μήκους 4,2 χιλιομέτρων έχει ολοκληρωθεί και απομένει η σύνδεση με τα κτίρια.
(φωτογραφίες από σημερινά ΝΕΑ)
